Dünya çapında veganlıkla ilgili internette yapılan aramaların analizi, veganlığın ve bitki temelli yaşamın Covid-19 pandemisi süresince Birleşik Krallık, Avustralya ve İsrail gibi ülkelerde hızlı bir şekilde popüler hale geldiğini gösteriyor.
Chef’s Pencil adlı gıda ve beslenme dergisi tarafından derlenen rapora göre veganlığa olan ilgi 2020’de hiç olmadığı kadar yükseldi. Veri ve ölçümleme aracı Google Trends çıktılarını kullanarak hazırlanan raporda dünyanın çeşitli yerlerinde farklı dillerde veganizm sözcüğü ve veganlıkla bağlantılı terim ve kalıplar (örn. vegan yemek tarifleri veya yakınımdaki vegan restoranlar) kullanılarak yapılan aramaların popülerliği analiz edildi.
Raporda veganizmin 2020 yılında popülerlik bakımından zirveye ulaştığı, hatta 2019’da eriştiği “en yüksek seviyeyi” de aşarak şimdi hiç olmadığı kadar popüler olduğu aktarıldı.
Rapora göre “Veganlık beş yıl öncesine göre iki misli popüler ve hiç hız kesecek gibi de değil. Pandemi veganlığın yükselişine engel olmadı; aksine popülaritesini artırdı. Geleneksel mutfaklarında ağırlıklı olarak et ve süt ürünleri kullanan ülkelerde veganlığın ciddi artış göstermesinden de anlaşılacağı üzere, veganlık bugün hiç olmadığı kadar güçlü.”
Chef’s Pencil ek olarak Google verileriyle veganlığın en popüler olduğu 15 ülkeyi ve şehri belirlemiş. Birleşik Krallık, Avustralya ve İsrail ülkeler kategorisinde ilk üç sırayı oluştururken, ABD sonlara doğru 12. sırada yer alıyor. Şehirler bazındaysa Birleşik Krallık’taki Bristol, ABD Portand’ı geçerek 1. sıraya yükseliyor. Edinburg ve Londra ise sırasıyla 3. ve 4. sırada.
Türkiye’ye dair herhangi bir bilgi raporda yer almıyor.
Başka araştırmalar da veganlığın yükselişte olduğunu ortaya koyuyor
Chef’s Pencil raporunu destekleyen diğer veriler de veganizmin, pandeminin de etkisiyle 2020’de dünya çapında büyüdüğünü gösteriyor. Pazar araştırma şirketi SPINS ve PBFA tarafından Mayıs ayında derlenen bir diğer rapor, Mart ortasında Amerika’da bitki temelli yiyecek satışının geçen yılın Mart ayına göre yüzde 90, bitki temelli et satışının ise yüzde 148 arttığını gösteriyor.
Benzer şekilde, dünya çapında veganlar tarafından yaygın olarak kullanılan Happy Cow adlı online restoran konum ve bilgi platformu tarafından Temmuz ayında paylaşılan bir rapora göre, pandemi süresince kapanandan çok daha fazla yeni %100 vegan restoran ve dükkan açılmış.
Gıda ve beslenme odaklı bir başka pazar araştırma şirketi Mintel tarafından paylaşılan verilere göre bitki temelli beslenme, özellikle pandeminin bir sonucu olarak İngilizler’e daha cazip gelmeye başlıyor. Anket sonuçları; İngilizler’in yüzde 12’sinin pandemi nedeniyle bitki temelli beslenmeyi daha cazip bulduğunu, bu oranın Londra’da yaşayanlar arasında yüzde 22’ye çıktığını, 21-30 yaş arasındaki Y-kuşağı İngilizler arasında ise yüzde 25’lerde seyrettiğini gösteriyor. Mintel yöneticilerinden Alex Beckett, Covid-19 pandemisinden önce de veganlığın dünya çapında yükselişte olduğunu gösteren pek çok veri topladıklarını belirtiyor ve küresel salgının yalnızca bu yükselişi tetiklediğini vurguluyor.
“İnsanlar dünyayı değiştirmek, yaşadığımız gezegeni daha iyi bir yer haline getirmek istiyor. Bunu yaparken de daha şefkatli olmanın yollarını arıyorlar.”
“Yeni normal”
Nisan sonunda yayımladıkları anket sonuçlarıyla İngilizler’in yeme alışkanlıklarını değiştirmeye başladığını, hayvan tüketiminin gittikçe azaldığını ortaya koyan The Vegan Society, insanların daha etik ve şefkatli bir satın alma alışkanlığını benimsemeye başladığını vurguluyor:
“İngilizler’in bir kısmı pandemi süresince ilk kez vegan gıdaları denedi ve o kadar beğendiler ki, bundan böyle ‘normal zamanlara’ döndüklerinde de vegan seçenekleri alışveriş sepetlerine eklemeyi planladıklarını belirtiyorlar. Bundan birkaç ay önce belki de hiç fark etmeyecekleri besinleri satın almaya devam ediyorlar ve artık vegan gıdaları yeni normal olarak görüyorlar.”
Kaynaklar: Plant Based News, VegNews, Chef’s Pencil
Kapak fotoğrafı: Pexels, Anna Shvets
Çeviri ve düzenleme: Emre Kayatepe, Boğaziçi Üniversitesi 2020 Psikoloji Bölümü mezunu, TVD gönüllüsü